dinsdag 31 augustus 2010
portugees
Een weekje Portugal kwam toevallig op ons pad. Zon, strand en veel slapen. Het Portugees klinkt soms een beetje als Russisch, vooral als je ligt te doezelen op het strand. Soms zelfs zodanig dat ik het letterlijk kon verstaan, maar dat bleken zes Russinnen. Het was me al opgevallen dat enkelen van hen in de zon bleven staan, met boek en al. Dat ken ik alleen maar uit Rusland, dat staande zonnebaden, had ik toen al gedacht.
De zes vrouwen deden me denken aan Maria, doctor in de pedagogie en minister van onderwijs van Gagaoezië (Moldavië), die een paar jaar geleden vertelde dat ze, toen de oppositie aan de macht was, enkele jaren als schoonmaakster had gewerkt in Italië. Als de oppositie weer zou winnen, zou ze teruggaan. Van hoogleraar pedagogiek in Sovjettijden naar schoonmaakster naar minister naar schoonmaakster. Soedba, zei ze vrolijk, het lot.
Deze vrouwen waren misschien ook wel bioloog of ingenieur. En schoonmaakster, even eruit op een Portugees strand.
De zes vrouwen deden me denken aan Maria, doctor in de pedagogie en minister van onderwijs van Gagaoezië (Moldavië), die een paar jaar geleden vertelde dat ze, toen de oppositie aan de macht was, enkele jaren als schoonmaakster had gewerkt in Italië. Als de oppositie weer zou winnen, zou ze teruggaan. Van hoogleraar pedagogiek in Sovjettijden naar schoonmaakster naar minister naar schoonmaakster. Soedba, zei ze vrolijk, het lot.
Deze vrouwen waren misschien ook wel bioloog of ingenieur. En schoonmaakster, even eruit op een Portugees strand.
donderdag 26 augustus 2010
De devaluatie van urgentie
Een tijdje terug zat er een verzoek om een devis (een prijsopgave) in mijn mailbox. Het was binnengekomen op een vrijdagmiddag. Door omstandigheden zag ik het pas zaterdagavond. Er stond met dikke zwarte en onderstreepte letters bij dat het URGENT was. Balen, dacht ik, dan is het na het weekend natuurlijk te laat. Toch belde ik maandag even op; het ging om een behoorlijk lange vertaling.
‘Maître P.? Die is er deze week niet,’ zei de secretaresse.
‘Het was urgent,’ antwoordde ik, ‘maar misschien heeft ze vrijdag al iemand gevonden.’ Volgens de secretaresse kon het best een weekje wachten, maar zo niet dan zou ze terugbellen. Je hebt urgent en eigenlijk niet zo heel erg urgent, begreep ik.
Het bleef stil, tot ik een dag of tien later alweer een URGENT! verzoek om een prijsopgave kreeg, van dezelfde mevrouw en voor dezelfde vertaling. Ik gaf mijn woordprijs, maar dat was niet genoeg, ze wilde graag weten hoeveel het precies zou gaan kosten. Ik ging braaf aan het tellen en stuurde daarna mijn prijsopgave snel terug, omdat het nu vast écht urgent was. Nooit meer iets gehoord.
‘Maître P.? Die is er deze week niet,’ zei de secretaresse.
‘Het was urgent,’ antwoordde ik, ‘maar misschien heeft ze vrijdag al iemand gevonden.’ Volgens de secretaresse kon het best een weekje wachten, maar zo niet dan zou ze terugbellen. Je hebt urgent en eigenlijk niet zo heel erg urgent, begreep ik.
Het bleef stil, tot ik een dag of tien later alweer een URGENT! verzoek om een prijsopgave kreeg, van dezelfde mevrouw en voor dezelfde vertaling. Ik gaf mijn woordprijs, maar dat was niet genoeg, ze wilde graag weten hoeveel het precies zou gaan kosten. Ik ging braaf aan het tellen en stuurde daarna mijn prijsopgave snel terug, omdat het nu vast écht urgent was. Nooit meer iets gehoord.
donderdag 19 augustus 2010
taalmachine
Ooit bezochten we het middeleeuwse kasteel van Mauvezin. Het meisje aan de kassa overhandigde ons trots de Nederlandstalige toelichting. Veel wijzer werden we er niet van. De blijde (zo'n middeleeuwse reuzekatapult) werd bijvoorbeeld omschreven als "de grote goudschaal, een gerei van een uitzonderlijke macht die het aldus buiten bereik van de pijlen van de advocaten zette. Een slinger [...] plande de indrukwekkende kogel die de meest robuuste vrijmetselarij deed schudden." Het werd een vrolijk bezoek, dat wel.
'We hebben het met de computer vertaald,' zei het meisje van de kassa beteuterd, toen we haar grijnzend de toelichting teruggaven. In ruil voor vier vrijkaartjes hebben we de tekst later alsnog in begrijpelijk Nederlands omgezet, want geld voor een degelijke vertaling was er natuurlijk niet, terwijl meisje en kasteel wel sympathiek waren. Vertaalwerk dient normaal betaald te worden, maar soms zijn er uitzonderingen.
Ik moest er aan denken toen ik een stukje van Folkert Jensma in de NRC las, over Nederlandse agenten die meenden genoeg te hebben aan google translate. Het hele verhaal staat hier; ik citeer alleen de belangrijkste stukken.
"De politierechter in Dordrecht verklaarde begin deze maand de dagvaarding nietig die aan een Rus op het politiebureau was uitgereikt wegens een ´onprofessionele vertaling waaruit in wezen niet valt op te maken waarover het gaat, integendeel`. [...] De Russische chauffeur, die vanwege zijn aandeel in een caféruzie berecht moest worden, is niet verschenen. De politie had hem verhoord, waarbij kennelijk wel een tolk was gebruikt. Uit de uitspraak kan worden opgemaakt dat de man een dagvaarding kreeg die in het Nederlands was gesteld. Daarbij kreeg hij ook een afdruk van een tekst die in het Nederlands als volgt luidde: u moet op 3 augustus 2010 voorkomen bij de rechter voor wat er vandaag gebeurt is. staat ook in de stukken die u zojuist gekregen heeft. u mag hier weg."
[van dat 'gebeurt is' word ik ook een beetje treurig, maar dat is een ander onderwerp] "Deze tekst voerden de verhorende ambtenaren in het vertaalprogramma Google Translate in. Het resultaat gaven zij aan de verdachte [...] De politierechter liet een echte tolk Russisch opdraven, die de Russische Google-tekst aldus terug vertaalde: u moet zijn 3 augustus 2010 voorkomen de rechtbanken daarvoor voor wat vandaag gebeuren. dat zijn stukjes die u zopas meegenomen hem. u mag hier. Daarbij werd ´voorkomen´ gebruikt in de betekenis van voorkómen, verhinderen. En de ´stukjes´ uit de Google-tekst zijn inderdaad stukjes, fragmenten. Wat zou de gemiddelde Rus uit deze zin opmaken, vraagt de rechter aan de tolk. Die zegt dat de gewone Rus zou aannemen dat de rechtbank op 3 augustus verhinderd is om te komen. [...] Zaak mislukt, dagvaarding ongeldig. Attentie politiebureaus: nooit meer zomaar Google Translate gebruiken en denken dat het wel goed is."
Dat geldt dus niet alleen voor politiemensen. En dat is géén broodnijd. Gebruik google translate voor een los woordje, en doe verder als mijn dochter, die puur voor de lol door google zinnen laat vertalen en schaterend de resultaten voorleest. Onzin kan grappig zijn, maar zinvol is wat anders.
'We hebben het met de computer vertaald,' zei het meisje van de kassa beteuterd, toen we haar grijnzend de toelichting teruggaven. In ruil voor vier vrijkaartjes hebben we de tekst later alsnog in begrijpelijk Nederlands omgezet, want geld voor een degelijke vertaling was er natuurlijk niet, terwijl meisje en kasteel wel sympathiek waren. Vertaalwerk dient normaal betaald te worden, maar soms zijn er uitzonderingen.
Ik moest er aan denken toen ik een stukje van Folkert Jensma in de NRC las, over Nederlandse agenten die meenden genoeg te hebben aan google translate. Het hele verhaal staat hier; ik citeer alleen de belangrijkste stukken.
"De politierechter in Dordrecht verklaarde begin deze maand de dagvaarding nietig die aan een Rus op het politiebureau was uitgereikt wegens een ´onprofessionele vertaling waaruit in wezen niet valt op te maken waarover het gaat, integendeel`. [...] De Russische chauffeur, die vanwege zijn aandeel in een caféruzie berecht moest worden, is niet verschenen. De politie had hem verhoord, waarbij kennelijk wel een tolk was gebruikt. Uit de uitspraak kan worden opgemaakt dat de man een dagvaarding kreeg die in het Nederlands was gesteld. Daarbij kreeg hij ook een afdruk van een tekst die in het Nederlands als volgt luidde: u moet op 3 augustus 2010 voorkomen bij de rechter voor wat er vandaag gebeurt is. staat ook in de stukken die u zojuist gekregen heeft. u mag hier weg."
[van dat 'gebeurt is' word ik ook een beetje treurig, maar dat is een ander onderwerp] "Deze tekst voerden de verhorende ambtenaren in het vertaalprogramma Google Translate in. Het resultaat gaven zij aan de verdachte [...] De politierechter liet een echte tolk Russisch opdraven, die de Russische Google-tekst aldus terug vertaalde: u moet zijn 3 augustus 2010 voorkomen de rechtbanken daarvoor voor wat vandaag gebeuren. dat zijn stukjes die u zopas meegenomen hem. u mag hier. Daarbij werd ´voorkomen´ gebruikt in de betekenis van voorkómen, verhinderen. En de ´stukjes´ uit de Google-tekst zijn inderdaad stukjes, fragmenten. Wat zou de gemiddelde Rus uit deze zin opmaken, vraagt de rechter aan de tolk. Die zegt dat de gewone Rus zou aannemen dat de rechtbank op 3 augustus verhinderd is om te komen. [...] Zaak mislukt, dagvaarding ongeldig. Attentie politiebureaus: nooit meer zomaar Google Translate gebruiken en denken dat het wel goed is."
Dat geldt dus niet alleen voor politiemensen. En dat is géén broodnijd. Gebruik google translate voor een los woordje, en doe verder als mijn dochter, die puur voor de lol door google zinnen laat vertalen en schaterend de resultaten voorleest. Onzin kan grappig zijn, maar zinvol is wat anders.
dinsdag 17 augustus 2010
fruitkunde
Ik heb sinds enige tijd het vruchtgebruik van een brugnonier ofwel een prunus persica var. nucipersica. Dat is een fruitboom en er hangen brugnons in. Brugnons lijken sterk op nectarines maar zijn dat niet, zo is mij verteld. Een nectarine, bevestigt wikipedia, is "une pêche à peau lisse et à noyau libre et le brugnon est une pêche à peau lisse et à noyau adhérent." Het gaat dus om het verschil tussen een vrije, en een vaste pit.Voor mij was de nectarine zo'n 20 jaar geleden volledig nieuw. Van de brugnon had ik tot vorige maand nog nooit gehoord. Van Dale wel: "bloedperzik (lijkt op nectarine)" schrijft-ie. Het schijnt dat beide al in de oudheid gegeten werden. In de 19e eeuw zijn ze ze serieuzer gaan kweken, een en ander met behulp van de pruim. Ik lig qua fruitkennis dus nogal achter.
donderdag 12 augustus 2010
Nog meer slakken
Afgelopen dinsdag las ik in La Dépêche du Midi dat er het weekend een Championnat de vitesse d'escargots had plaatsgevonden in Lagadère, een dorp wat noordelijker in de Gers. Er waren weer wat snelheidsrecords gebroken, begreep ik.
Mijn eigen slakken zijn inmiddels geheel verdwenen, maar ik weet ook niet of het goede kandidaten zouden zijn geweest, aangezien ze eerst nog dagenlang op dezelfde plaats hebben gezeten. Wel waren ze op een ochtend gewoon weg, dus ze kunnen best enige snelheid ontwikkelen.
Het desbetreffende artikeltje in la Dépêche heb ik niet op internet teruggevonden. Maar ik vond wel de vooraankondiging van het slakkenkampioenschap, en een alarmerend verhaal over de reuzenslak in de Aude, onder de kop L'attaque des gastéropodes géants. Ik stelde me een slak voor die nauwelijks tussen de huizen van de dorpsstraat doorpaste en een gigantisch slijmspoor achterliet, maar ze worden ongeveer zes centimeter. Een grote slak voor de slakheid, natuurlijk.
Is dat nou ook een vorm van slow journalism?
Mijn eigen slakken zijn inmiddels geheel verdwenen, maar ik weet ook niet of het goede kandidaten zouden zijn geweest, aangezien ze eerst nog dagenlang op dezelfde plaats hebben gezeten. Wel waren ze op een ochtend gewoon weg, dus ze kunnen best enige snelheid ontwikkelen.
Het desbetreffende artikeltje in la Dépêche heb ik niet op internet teruggevonden. Maar ik vond wel de vooraankondiging van het slakkenkampioenschap, en een alarmerend verhaal over de reuzenslak in de Aude, onder de kop L'attaque des gastéropodes géants. Ik stelde me een slak voor die nauwelijks tussen de huizen van de dorpsstraat doorpaste en een gigantisch slijmspoor achterliet, maar ze worden ongeveer zes centimeter. Een grote slak voor de slakheid, natuurlijk.
Is dat nou ook een vorm van slow journalism?
dinsdag 10 augustus 2010
Dansen
 |
| David Corry et son orchestre! |
Afgelopen weekend vond in mijn dorp voor het eerst sinds jaren een bal musette plaats. De feestcommissie doet niet aan dergelijke bals, maar de burgemeester wilde er graag een organiseren en stelde een samenwerkingsverband voor. Ik was vόόr, alleen al omdat ik nog nooit een bal musette had meegemaakt. En zo dol op een bal disco ben ik nou ook weer niet.
Monsieur le maire zorgde voor de band en de feestcommissie voor de inkopen en het verspreiden van de affiches. Al gauw waren er meer dan 200 inschrijvingen en was ook onze jonge voorzitter – vurig aanhanger van bals disco - niet meer zo sceptisch.
Het bal zou om half 10 ’s avonds beginnen en om half negen stonden de eersten gasten voor de deur. Om negen uur had zich een flinke rij gevormd, omdat iedereen eerst moest betalen (8 euro) en naar zijn plaats moest worden gebracht (dat schijnt zo te horen bij een bal musette) en dat ging allemaal niet zo snel. Als feestcommissie hebben we daar nu eenmaal niet zoveel ervaring mee. Om stipt half 10 begon het orchestre te spelen en meteen was de dansvloer vol.
De gemiddelde leeftijd van de bezoekers lag rond de 60 jaar, meerdere dansers waren al in de 80 en ze zwierden allemaal rond alsof ze 20 waren. Een prachtig gezicht, en ik had er spijt van dat ik vroeger niet op dansles wilde. Daardoor kan ik dus geen tango, wals of quickstep en kon ik alleen toekijken. Gelukkig had ik bardienst.
 |
| Het was rustig aan de bar |
Terwijl bij de discofestijnen het bier per meter wordt verkocht, was het daar aan de bar nu opvallend rustig. Alleen de flesjes water verkochten goed. De meeste gasten namen nauwelijks pauze, behalve toen het orchestre rond middernacht zelf even stopte en er zoetigheid werd geserveerd. Het feest ging door tot half drie ’s nachts. Volgend weekend zullen onze feestgangers elkaar weer treffen op een ander bal musette.
Misschien moet ik eens kijken waar ik in de buurt op dansles kan.
donderdag 5 augustus 2010
Nagekomen plaatjes
Volgens mijn medetoerist in Lectoure (zie 28 juli) was ik te snel met mijn blogje. Een verwijt wat ik niet zo vaak krijg trouwens. Afijn, voor de liefhebber nog enkele blauwe foto's van Han, waaronder de verfbak en het lapje stof dat pas in aanraking met zuurstof van iets geligs verandert in blauw. Tovenarij.
Overigens werden er in de pasteltoptijden een soort dikke ballen van de blaadjes gemaakt, zodat ze makkelijker bewaard konden worden en pas gebruikt wanneer er weer geverfd moest worden. Coques of coquaignes werden die genoemd en ze waren goud waard. Vandaar, vertelde de lieve dame die in Lectoure de rondleiding verzorgde, dat de pastelstreek ook Pays de Cocagne werd genoemd.
maandag 2 augustus 2010
Speelgoed
Onlangs was het eindelijk zo ver: Toy Story 3 was ook in de plaatselijke bioscoop te zien. Ik ben een grote fan van Toy Story. Van alle films die ik met mijn kinderen gezien heb, staan Toy Story 1 en 2 op eenzame hoogte naast elkaar. Deel drie is daar nu naast komen staan. Ik heb gehuild van het lachen en gehuild tout court, want ik huil vrij makkelijk om films (en boeken) en heb het opgegeven me daar tegen te verzetten. Dat werd nog makkelijker toen zoon een paar jaar terug, kijkend naar mijn betraande gezicht aan het eind van Brokeback Mountain, jaloers verzuchtte: ‘Ik wou dat ik kon huilen om een film’. Waarom had ik me al die jaren naar de wc gehaast aan het eind van elk mooi verhaal?
Ik ben beslist niet de enige Toy Story-fan; de film kreeg bijvoorbeeld vijf sterren van Coen van Zwol in de NRC. Gaat dat zien, met of zonder kinderen en wellicht een beetje geloof in het feit dat speelgoed leeft. Na de film keek ik even naar Titia, de trol die me al sinds mijn tweede levensjaar gezelschap houdt. Zou hij (mijn Titia is een jongen) het misschien toch gezelliger vinden met meer speelgoed om zich heen, ’s nachts als ik slaap?
Abonneren op:
Posts (Atom)